Newaf Miro
Heta niha ne pirr be jî lê gelek dewletên xwedî girîngî din nexşe û siyaset dinyayê de dilîzin destdirêjî, qirkirin û bê war û milk kirina Êzîdiyan weke genosîd/qirkirin yan gelkujî pejirandine. Ne tiştekî hindike, Êzîdî miletekî, ne bê nan û xwê. Yê qenciyê bi wan bike, ew jibîr nakin. Yê xirabiyê jî dik, jixwe dik. Qencî û xirabî cîranên herî nêzîkî hev in. Parastin û hebûna Êzidiyan, gava ne ji bo mayîn, hebûn û xwebûna Êzidiyan be basma tişteki din.
FERMAN DİDOME
Ez qala dikimi 72+2 fermanı. 72 tê wateya berdewamî û qirkirinên bi navê 72 miletî ne. Ango yên ji derve hatine, xwestine bibin xwedî û xwedanê war, malê û vi miletî. Ol Êzîdî ne oleke misyoner e, lê ew tim ketine bin êrîş û qirkirinên ol û qewmên misyoner. Ne deri 3yê Tebaxa 2014an ferman bû, do, îro û sibê jî ferman e. Heta hebûnû nirxên miletû olekê bi peymanên navxweyî û yên navdewletî neyên misogerkirin, qirkirin didome. Ger gelkuji neche mehkema ûjdanî, ew yek didome.
Raste qurbanî venagerin, Êzîdî jî ne cikikeke tolgir û tundkar e. Lê meriv dikare deri rûmetê bide mirovên bi nirxên xwe re mirî ne. Yên serê xwe û hebûna xwe di oxira ol, nirx û baweriya xwe dane. Her weha çawa meriv dikare, ew têgeha anti-êzîdîzmê kêm bisiklet. Parlamenter Elman, Michael Brand’i aldı; “Êzîdî miletekî derb xwariye, lê têkneçûye û serê xwe netewandiye. Me rêz û hurmeteke mezin ji bo we heye. Hol hola Tawisî Melek”.
GOTINA DAWİ
parlamenter Martin Sichert’i aldı; Xorteki ji wi re gotiye, “DAÎŞê dem dabû bavê min, ji bo bibe misilman. Gava dem hat, ji bavê min pirsîn. Tu misilman bibî û şadeya olî bi navê Îslamê bînî, em te nakujin. Bavê min got; ez Êzîdî hatime dini ezû bîm gotina dawî ya bavê dak.”
Meriv ji neyarên xwe gazinan nake, lê ji dostên xwe set. Bir rêya wan heta ji dijminên xwe jî dike. Em base çendîn dewletên Xiristiyanî jenosîda Êzîdiyan qebûl kirine, lê mixabin meriv navê dewleteke misilman nabîne. Tevî ku dewleta Îslamî-DAÎŞê bi navê Îslamê xirabî bi Îslamêû misilleme kiri. Ew tiştên qewimîn ger filmekî sînemayê bûya û kesên ne misilman çêkiribuna, misilmanên dinyayê wê rabûna ser piyan. Xwedê dizane wê çi bikirana û kî bikuştana, lê misliman bi navê misilmanan xirabiyê dike, misilman jê re nabêje; şişmanlamak
Sorunun özüne dönersek; kurdû Kürdistan, tirk, ereb, ecemû hevalbenden wan yegane tabandır. Gava sorunu dibine kadar; İslâm; ereb, ecem, tirk û mislimanê dinê û beşek girîng ji kurda jî bi wan re sole.
KURDÊN MISILMAN JÎ DI NAV DE NE
Gava em dibên misilman, helbet kurdên misilman jî di nav. Di dirokê’de yên ji aliyê olî ve zêde xirabî û Kuştin bi Êzîdian pisliği, kurt misillemesi. Ango yên berê Êzîdî bûn. Bi qelibîna olê re, bûn mîr, paşa, miftî, şêx û axayên Îslamê. Bi navê Îslamê Mîrê Rewandize, Fermana Delana Paşo, Erinza Şêxs tiştê anîne serê Êzîdiyan, divê bêne vekolîn, ka ew dikevin nav pîvana Gelkujî û jenosîdê? Ma nabe qey residence qirkirin, ji nûve bêne vegotin û gengeşe kirin? Kengê emê bi xwe, dirok û kiryarên xwe rû bi rû bibin?
EMÊ VEGERIN SER JENOSIDA ÊZİDIYAN VEYA DAWİ
Genosîda Êzîdiyan ji aliyê meclise Herema Kurdistanê, hatiye pejirandin mala wan jî ava. Lê heta niha çi piroje ji bo vekolîn, lêpirsîn û dadgeh kirina DAIŞê min nedîtiye û hebe jî ez nizanim. IŞİD’de Ez dizianim Hikûmeta Kurdistanê û Serokê Herema Kurdistanê Nêçîrvan Barzanî bûne alîkar ji bo rizgarkirina jinên di destê dil û kole. Tevî Shingal din nav sînorê dewleta federal or eat in Irakê, heta niha chi bername nine, ji bo vegera Êzidiyan û avadaniya Shingalê. Dadgeheke ku tewanbarên DAEŞê darizîne nine. Tevî ku serokdewletê Irakê her kurdun içinde Saddam’ı pişirdi.
Pêşniyaz biryar li TBMM’ye Tirkiyê du cara ji aliyê parlemento HDPê Feleknas Uca ve hatiye Meclîsa Tirkiyê, lê mixabin nehatiye erêkirin. Başe residence erk deri sete stûyê Feleknas Uca? Nabe mesken di ser party û fraksiyona re be? Ne birayeke giştî û lihevkirî be jixwe nayê pejirandin. Ma qey emê çîrok, ferman û serpêhatiyên xwe, tim ji xwe bi xwe re bejin? Dert Êzîdiyan bi xwe xwedî sedem û taybetmendiyên cûda yên politikû etnîkî.
HETA NIHA RUSYA MEPEJİRINADİYE
Herem û Rêveberiya Xweser heta niha jenosîda Êzîdiyan weke genosîd qebûl nekirine yan ez nizanim. Hê guman heye bi sedan jin û zarokên Êzîdî di kampên di bin rêveberiya wan de ne. Sew endamên dewleta Îslamê- DAEŞê yên hemwelatiyên dewletên Ewropa û yê Religion for one daxwaziya, lê dadgehkirina endamên ISIS li ber dadgeheke navdewletî nakin. Berdan û efûkirina kesên bi DAÎŞê re bûn, say a serê xwe. Ji aliyê mesele, lêpirsîn û tomarkirina îfadeyên DAIŞiyan heyecanlı, ne yurdu ne e.
Li Rûsiyayê bi sedhezaran Êzîdî hene, lê heta niha dewleta Russia residence qirkirin nepejirandiye. Çim nakın ezin. Ji bo residence genosîd bête qebûlkirin, divê kar û xebat bibe, konut jî divê pêşî Êzîdî bikin, ne kesekî din. Ezîdî nekin, yê qaşo ji Êzîdiyan yeniden dik, xwe dik xwediyên Êzîdiyan û dîsa Êzîdiyan xulamên nano zikê.
HETA NIHA 20 DEWLET JENOSID QEBÛLKIRINE
Heta niha ji aliyên van dewletan weke Jenozid qebûlkirin e. Bir hêviya mesken listesi veya hanê hê bêhtir bibe. Wezîra federal Annelena Beerbok’un aldığı: raste em nikarin, Kuştiya bi paşve vegerînin, lê em dikarin hewl bidin ji bo qurbanî edaletê bibînin, ji bo qirkirin û gelkujî nebe Heritage û di nav nivşan nemine.
1- Dadgeha mafê mirovan ya Ewrûpa 01.092014
2- Parlamentonana Ewropa 27.11.2014
3- Yekîtiya Navneteweyî- BM 27.03.2015
4- Senato’ya Dewletên yekbuyî 15.03.2016
5- İngiltere/İngiltere 24.04.2016
6- Fransa 26.05.2016
7- Kanada 17.06.2016
8- Shotland 23.03.2017
9- Ermenistan 17.01.2018
10- Avustralya 26.01.2018
11- Parlamana Herema Kurdistanê/ Irak 03.08.2019
12- Portekiz 29.11.2019
13- Federal Irak’a (tenê weke destdirêjiya jinê) pejirandiye 01.03.2021
14- Hollanda 06.07.2021
15- Belçika 15.07.2021
16- Lüksenburg 09.11.2022
17- UNIDAD – Meclis Ewlehiyê ya navdewletî 10.05.2021
18- Komîteya navdewletî ya lêpirsînê ji bo Sûriyê 15.03.2016
19- Dezgeha Pisporên Jenosîda ya navdewletî 16.06.2016
20- Alman Federal Meclisi’ne 19.01.2023
soytarı
* https://www.tbmm.gov.tr/Yasama/KanunTeklifi/301570
* https://youtu.be/ZVIXoOwaczg
* Di sala 1828-1829 fermanı rabûye berê şerê Delal, paşê yê Erinzê qewimiye. Bir serkêshiya Şêx Qasimê Telani pêkhatiye. Dengbêj Emine Hemdûnî.
*Kurt Tarih Dergisi
*Kovara Êzdînas Oldemburg, Dawid Xetarî’yi aldı.
